2020
Historia pisana nicią - stypendium Beaty Legierskiej z Koniakowa
"Wczoraj", "Dziś" i "Jutro" czyli historia koronczarki nicią pisana. Stypendium Beaty Legierskiej z Koniakowa.
Czas szybko płynie, a "jutro" szybko zamienia się we "wczoraj". Dobiegło końca półroczne stypendium Beaty Legierskiej z Koniakowa. W ramach tego przedsięwzięcia koronczarka prowadziła warsztaty heklowania z cienkich nici dla dwóch uczennic. Powstał także heklowany Tryptyk "Wczoraj, Dziś i Jutro". Niestety nie mogliśmy narazie zaprezentować tych przepięknych dzieł podczas wernisażu. Dlatego Gminny Ośrodek Kultury na swoim profilu Facebookowym opublikował film podsumowujący projekt.
W ramach stypednium powstały trzy portrety "malowane nicią" z wkomponowanymi w nie uheklowanymi kwiotkami z koniokowskigo wzornika i autorskimi motywami Beaty Legierskiej. Na pierwszy rzut oka widać, że to portrety trzech kobiet w różnych etapach życia. Każda z nich jest piękna na inny sposób. Pierwszy z portretów przedstawia uroczą dziewczynkę z burzą krętych włosów, w które wplotła wianek ze stokrotek. Na drugim z nich widzimy młodą kobietę w rozkwicie piękna, z dumnie uniesioną głową, na której piętrzą się niezwykłe "kwiotki" jakby formujące koronę. Trzecie dzieło przedstawia "ciotkym" , która pod misternym czepcem (tu pojawia się technika "na koluszku") i za siateczką zmarszczek skrywa pogodne, pełne mądrości spojrzenie. Oto historia koronczarki, w której niejedna koniakowianka znajdzie odbicie swoje, swojej mamy czy babci. Nasuwa się tutaj tytuł obrazu Paula Gaugina, Skąd przychodzimy? Kim jesteśmy? Dokąd zmierzamy? A oto jak sama artystka opisuje swoje dzieła:
Wczoraj
"Jest to historia koronczarki, która przychodzi na świat w Koniakowie. Powiadają, że tutaj dziewczynki rodzą się z heknadlą w ręce. Chciałam w tej pracy przedstawić młode pokolenie, które siada obok mamy, bierze do ręki szydełko i hekluje. Dziewczynka chodzi po łąkach, zbiera stokrotki, przynosi do domu i razem z mamą próbuje je uheklować. Na głowie ma wianek - to symbol wiana, które dziewczynka odziedziczyła po babci, mamie a teraz ona kontynuuje tradycję."
Dziś
"Drugim obrazem jest piękna młoda kobieta. Jest u szczytu swoich możliwości twórczych, na głowie nosi koronę z kwiotków, jest dumna z tego co robi. Można zobaczyć "burzę mózgu", różnorodność kwiotków które wymyśla, każdy z nich jest inny. Praca ta jest zespołowa, wykonałam ją wspólnie z uczennicami.
Jutro
"A że czas bardzo szybko przemija, ta młoda dziewczyna z biegiem czasu staje się kobietą leciwą. Pewnego dnia na swoje skronie założyła czepiec, który sama uheklowała, założyła siatkym, do ręki zaś wzięła haknadlym i ciągle hekluje...tylko nieco wolniej."
Pani Małgorzata Kiereś, etnograf, autor publikacji o warsztacie koronczarki tak podsumowuje stypendium: Rezultatem tego stypendium jest kolejna propozycja Beaty Legierskiej którą nazwałam "przebudową koronkowego świata". Pani Beata tą przebudowę sygnuje własnym podpisem. Tworzy się rodzaj fantastycznego obrazu. Pani Beata to koronczarka która wsród wielu mistrzyń zapisała się już dość dawno. Ma stałe miejsce w historii. Zostawia swój świat w sposób niepowtarzalny. Widzi, że poznając pierwsze źródło, może z niego utworzyć wiele innych rzeczy. Pani Beata ciągle zaskakuje. Nie skupia się na typizacji, dopowiada zawsze ostatnie słowo pokazując, co jeszcze widzi inaczej. W jej warsztacie jest coś więcej. To nie tylko cieniutka nić i perfekcja wykonania. Nie wiem, czy jest druga osoba, obdarzona taką ilością cierpliwości. Tworząc nie patrzy na zegarek. Stajemy przed jej pracą i jesteśmy w świecie piękna, czegoś nowego,czegoś niezwykłego. Pani Beacie Legierskiej jako dokumentalistka i jako góralka z serca gratuluję pomysłu, który jest "strzałem w dziesiątkę". Gratuluję pomysłu, architektury wyobraźni i spełnienia marzenia."
Ze swojej strony, jako uczestniczka stypendium pragnę podziękować Beacie za każdą lekcję i każdą godzinę spędzoną w jej domowym warsztacie w Koniakowie, gdzie czas odmierzany oczkami warkoczka, kolejnymi pompkami, kobyłkami, świeczkami, wrombkami... płynął inaczej. Za możliwość przebywania w świecie piękna i harmonii, kiedy człowiek odrywał się od komputera i telefonu, zapominał o upływającym czasie, goniących terminach, odkrywał wielką radość bycia "tu i teraz", tworzenia czegoś własnymi rękami. Dziękuję za cierpliwość, słowa motywacji, w tych dniach, kiedy szydełko "słabiej słuchało". Za to, że nie bała się na swoich obrazach połączyć swoich perfekcyjnych kwiotków z naszymi - tymi pierwszymi, jeszcze bardzo niedoskonałymi dając nam poczucie, że współtworzymy ten tryptyk. Za staranne oprawienie naszych z Karoliną "dyplomów" - pierwszych serwetek, a nawet opatrzenie ich inicjalami wykaligrafowanymi nicią. Cenne dla mnie jest to, że było to odkrywanie koronki koniakowskiej niejako w jej "naturalnym otoczeniu", u źródła, w domu Mistrzyni -myślę, że trochę tak jak kiedyś, kiedy kobiety heklowały razem, dzieliły się pomysłami i opowieściami, w otoczeniu bawiących się w pobliżu dzieci. Fascynującym dla mnie był proces tworzenia się tryptyku od etapu szkicu po ostatnie detale. Te warsztaty kończę jeszcze bardziej pełna pokory i podziwu dla wszystkich koniakowskich heklowaczek i niedościgłej perfekcji dzieł Beaty Legierskiej.
Wszystkich zapraszamy do zapoznania się w filmem wieńczącym stypendium dostępnym na profilu Ośrodka Kultury w Istebnej.
oprac. Barbara Juroszek
